24 mei 2016
Op de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering van Shell van 24 mei 2016 werden door Evert van Voorthuysen de volgende vragen gesteld:
‘My name is Evert van Voorthuysen, GEZEN Foundation for Utility-Scale Solar Energy and member of Follow-This.
I read your Sustainability Report 2015 with great interest. My compliments for the clear presentation of the environmental and social aspects of our company in this Report. The Report was reviewed by independent experts, the External Review Committee. The Sustainability Report covers many subjects ranging from the environment to indigenous peoples. It is quite remarkable that the subject that is criticized most by the External Review Committee concerns the way how Shell deals with climate change.
I quote from the reaction of the Review Committee:
“In our view, the report does not adequately convey the urgency of the energy transition in light of the 2015 Paris Agreement to keep the global temperature rise well below 2 °C above preindustrial levels and to pursue efforts to limit it to 1.5 °C. The ERC encourages Shell to disclose more precisely how its strategy aligns with this global ambition and to provide more disclosure on Shell’s thinking on the role of natural gas (and other fossil fuels) beyond 2050. “
and
“The ERC encourages Shell to more clearly articulate short- and medium-term (up to five years) and longer-term (five to 20 years) goals detailing a robust and comprehensive low-carbon transition strategy.”
I fully agree with this reaction. I have two questions.
The energy transition deals with Low-Carbon Energy investment. On page 18 of the Sustainability Report I read that about 1.1 billion dollars were invested over the past six years, about 200 million per year. This is a remarkable small fraction of the annual turnover, less than one in thousand.
My first question is:
“How can you convince us, the long-term shareholders, that it is a wise policy to invest so little in technology that will become so crucial for our company in the future”?
Concerning my second question, we are seeing an enormous cost reduction of solar energy. In Dubai a 800 MW solar power station is going to be built which will sell electricity for less than 3 cents per kilowatt-hour. We cannot beat this anymore by pumping up oil and gas. But we can play a crucial role in the storage of solar energy, and we are in a perfect position to do this. The name of the technology is Power-To-Gas. It can be applied for the storage of superfluous solar energy during the summer, So Shell can play an essential role in the storage of renewable energy, by investing in Power To Gas technology. Shell can stay in business, remain great, without any pumping.
My second question:
“According to the Sustainability Report 2015 there are not yet R&D or investment activities in Power to Gas. Are you planning to enter into this very important technology?” ‘
De CEO van Shell, Ben van Beurden, geeft het volgende antwoord: ‘Shell heeft een uitstekende samenwerking met het External Review Committee. Zonne-energie nu inderdaad de goedkoopste manier om elektriciteit te produceren. Shell werkt al aan energieopslag in waterstof. Maar P2G met methaan is te duur, dus dat gebeurt niet.’
Wij hebben het volgende commentaar op dit antwoord.
Dat Shell aan waterstoftechnologie werkt is prima. In ieder scenario voor opslag van hernieuwbare energie speelt waterstof een onmisbare rol. Als het lukt om grote hoeveelheden waterstof als gas onder hoge druk, of als gekoelde vloeistof, een half jaar op te slaan, kan een volledig duurzame elektriciteitsvoorziening wordt gerealiseerd op basis van zonne-energie en wind. De technische problemen die hierbij moeten worden opgelost zijn echter immens.
Het lijkt ons verstandiger om een stap verder te gaan. Het is mogelijk om uit waterstof en ingevangen CO2 methaan te produceren zonder dat dit extra energie kost, de zg. Sabatier-reactie (zie op deze website, NIEUWS februari 2016). Methaan is gemakkelijk ondergronds op te slaan, het is immers vrijwel identiek aan aardgas.
De belangrijkste producten van Shell zijn vloeibare brandstoffen voor de transportsector. Die kun je produceren uit aardolie en aardgas, de huidige praktijk. De nadelen, vooral op de langere termijn, zijn bekend: een voortdurende CO2-uitstoot, en een toenemend probleem om nieuwe voorraden aardolie en aardgas te vinden.
Je kunt vloeibare brandstoffen ook produceren uit methaan, en als het methaan met P2G is geproduceerd, en de power afkomstig is van zon en wind, is dit een volkomen duurzame gang van zaken.
Van Beurden stelt in zijn antwoord een onredelijke eis aan een nieuwe technologie zoals P2G, namelijk dat de activiteiten al op korte termijn winstgevend moeten zijn. Dat lukt vrijwel nooit. Iedere nieuwe technologie doorloopt een leercurve. Een bedrijf met vooruitziende blik ontwikkelt de nieuwe technologieën die waarschijnlijk onmisbaar zijn in de toekomst, en neemt de aanloopverliezen voor lief.
We moeten helaas constateren dat Shell er bewust voor heeft gekozen om te blijven boren en pompen tot Sint Juttemis. Met het grote risico dat de concurrenten de stap naar duurzame brandstoffen via de P2G-route wel gaan nemen. En dat daardoor Shell van de kaart zal worden geveegd, net zoals met Kodak is gebeurd.