13 november 2021

Op de grote internationale klimaatconferentie COP26 in Glasgow (1-13 november 2021) hebben Nederland en Namibië een intentieverklaring ondertekend om gezamenlijk groene waterstof aldaar te gaan produceren. Een van de afnemers wordt Tata Steel in IJmuiden, waar in de toekomst de benodigde cokes (steenkool) zal worden vervangen door waterstof. Het gaat dus om grote hoeveelheden. Namibië is een woestijnland, en de elektriciteit voor de productie zal vermoedelijk afkomstig zijn van grote zonne-akkers met PV.

Maar het is ook mogelijk dat zonnetorens met spiegelvelden worden gebruikt, waarbij de zeer hoge temperaturen in de zonnetorens wordt gebruikt om water op een chemische manier te splitsen.

De benodigde hoeveelheden waterstof zijn enorm, in de orde van een gigawatt of nog meer. Dit is de eerste keer dat Nederland serieus overweegt om grote hoeveelheden zonne-energie in te gaan voeren. Dit kan met recht een doorbraak worden genoemd, want tot dusver wordt in Nederland zonne-energie uitsluitend opgewekt met zonnepanelen op daken en op velden in eigen land.

Wij moeten hierbij wel een aantekening maken. Het is immoreel om voedsel te importeren uit een land waar een deel van de bevolking honger lijdt. Het is eveneens immoreel om hernieuwbare energie te importeren uit een land waarin fossiele centrales structureel het lokale tekort aan hernieuwbare elektriciteit moeten aanvullen.

In Namibië worden de elektriciteitsnetten gevoed uit een waterkrachtcentrale van 330 MW, een kolencentrale van 120 MW en enkele dieselcentrales, samen 47 MW. Een groot (60%) deel van de bevolking heeft geen aansluiting op een elektriciteitsnet. Een investeringsplan voor groene waterstof zal minimaal een overschot aan lokale zonne-energie moeten omvatten opdat de kolen- en dieselcentrales definitief uitgeschakeld kunnen worden. De eerste fase van een Nederlands-Namibische waterstofinfrastructuur zal dan ook moeten bestaan uit een of meerdere zonnecentrales (PV of PV+CSP) die de fossiele centrales gaan vervangen.

In zijn algemeenheid is het buitengewoon schadelijk om waterstof te produceren met stroom uit een net waaraan actieve gas- en kolencentrales zijn gekoppeld.